Kömür, bitkisel kökenli fosil bir yakıttır. Oluşması milyonlarca yıl sürmektedir. Dünyanın en eski ve en çok kullanılan madenlerinden biridir. Maliyeti az olduğu için, en fazla tercih edilen madenler arasındadır. Kömürün yakıt olarak üstünlüğü enerjisinin yüksek olmasından kaynaklanmaktadır.
Ülkemizde artan enerji ihtiyacını karşılayamadığımız için maalesef dışa bağımlıyız. Kömür rezervimizin yüksek olmasına karşın, kömürün bir kısmını dışardan almaktayız. Bunun nedeni kaliteli kömür çıkmaması ve dışarıdan alınan kömürün ülkemiz topraklarında çıkarılan kömüre göre daha az maliyetli olduğu hesabıdır. Kömürün en büyük dezavantajı yakıldığında çevre kirliliğine neden olmasıdır. Büyük maden üniteleri kurulduğunda; her maden gibi kömür maden ocakları da çevreye zarar vermektedir.
Bu dezavantajları yıllar geçtikten sonra fark edilen kömür madeni, pek çok alanda halen en kolay ulaşılan, az maliyetli ve yüksek enerjili yakıttır.
Kömür Nerelerde Kullanılır?
Kömür, pek çok alanda kullanılmaktadır. öncelikle ısınma amaçlı olarak kullanılan kömür; demir-çelik üretiminde, elektrik santrallerinde, çimento üretiminde, buhar üretiminde kullanılmaktadır. Artık doğalgaz ısınma amaçlı daha fazla kullanılsa da sanayi sektöründe kömürün yakıt olarak üstünlüğü tartışılmaz. Kömürün çeşitlerine göre kullanıldığı alanlar vardır. Bunların başlıcaları:
- Taş kömürü; enerjisi yüksek bir kömür türüdür. Demir – çelik, çimento üretiminde, buhar üretiminde ve ısınma amaçlı kullanılmaktadır.
- Kok kömürü; metal sanayinde, demir ve cevherin yüksek ısılı fırınlarda eritilmesinde, konutların ısıtılmasında ve sanayide kazan yakıtı olarak ta kullanılmaktadır.
- Linyit kömürü; kolay ufalanan ve durduğu yerde açık havadaysa kendi kendine yanan bir kömürdür. Elektrik üretim santrallerinde, ısınmada, akaryakıt, katran, parafin, madeni yağ gibi maddelerin üretiminde, kok üretiminde kullanılmaktadır. Kömürün çeşitlerine göre kullanım alanları genel olarak benzerlik göstermektedir. Özellikle elektrik üretiminde ilk sıradadır.
- En kaliteli kömür türü Antrasit kömürüdür. Doğada en az bulunan kömür türüdür. Elektrik Santrallerinde kullanılan kömürün külü ayrıca çimento üretimi için kullanılmaktadır.
Dünyada Kömür Madenleri
Ülkemizde kömür üretimi eskiye oranla daha düşüktür. Üretimimiz, kömür madeni yönünden zengin ülkelerle yarışamayacak kadar düşüktür. Sırasıyla; Çin, ABD, Rusya, Avustralya, Hindistan, Almanya sayabileceğimiz zengin maden yatakları olan ülkelerdir. Kömür bolluk ve yaygın olarak dağıtılabilirliğinden dolayı, enerji sektörünün hakimi durumundadır. Kömürün yakıt olarak üstünlüğü sayesinde, petrolün yerini alacağı düşünülmekte, petrol ve gaz rezervlerine göre daha fazla dayanacağı düşünülmektedir. Dünyadaki enerji sektöründe ciddi bir öneme sahip olan kömürün ne kadar çok olursa olsun daha fazlasına ihtiyaç duyulması, yeni maden yatakları arayışına sebep olmaktadır. Çevresel faktörlerden dolayı kömür üretiminde yeni teknolojilere ihtiyaç vardır.
