Modern dünyada enerji, hayatın devam etmesi için gerekli olan temel unsurlardan birisi haline gelmiştir. Özellikle elektrik enerjisi, yokluğu ile dünyayı bir karanlığa boğabilecek, tüm üretimi durdurabilecek ve insanlığın sefalet içerisine sürüklenmesine neden olabilecek hayatiyette önemli bir kaynaktır. 7 milyar insanın yaşadığı dünyada el ile üretim yapmak ve bu kadar insanın tüketim ihtiyaçlarını karşılamak tahayyül bile edilemez bir durumdur. Bu yüzden de enerji meselesi, tüm devletlerin en önemli meselesidir. Enerji denilince; yenilenebilir enerji kaynakları ve yenilenemez enerji kaynakları olmak üzere iki kategoriden söz etmek mümkündür.
Hidroelektrik Nedir?
İnsanların ihtiyaç duydukları elektrik enerjisinin üretilebilmesi adına kullanılmakta olan pek çok yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemlerden biri de hidroelektrik santralleri aracılığı ile elektrik üretmektir. Hidroelektrik santralleri, akarsuların hızlı akışa sahip olduğu yerlerde kurularak, bu akış hızından dolayı ortaya çıkan enerjiyi, elektriğe çevirmektedir. Hidroelektrik santralleri, yenilenebilir enerji kaynakları arasında yer almaktadır. Dünyada kullanımı oldukça yaygın olan hidroelektrik santralleri, ülkemizde de elektrik enerjisi elde edebilmek adına başvurulan bir yöntemdir.
Türkiye’deki Hidroelektrik Santralleri
Türkiye, hidroelektrik santralleri açısından oldukça büyük bir potansiyel barındırmaktadır. Bu nedenle de kurulmuş olan birçok hidroelektrik santrali bulunmaktadır. Bu bağlamda, Türkiye’nin en verimli yeri Doğu Anadolu Bölgesi’dir. Zaten var olan santrallerin çoğunluğu da bu bölgede kurulmuştur. Hâlihazırda Türkiye’de 628 adet hidroelektrik santrali bulunmaktadır. Ve yenilerinin kurulabilmesi için de çalışmalar devam etmektedir. Bu santrallerden bazıları şunlardır:
- Atatürk Barajı Hidroelektrik Santrali
Şanlıurfa’da bulunan ve Türkiye’nin en büyük hidroelektrik santrali olan Atatürk Barajı Hidroelektrik Santrali, 2.405 MW elektrik üretme kapasitesine sahiptir.
- Karakaya Barajı Hidroelektrik Santrali
Türkiye’nin ikinci büyük hidroelektrik santrali olan Karakaya Barajı Hidroelektrik Santrali, Diyarbakır’da yer almaktadır. Üretim kapasitesi ise 1.800 MW civarındadır.
- Keban Barajı Hidroelektrik Santrali
Elazığ’da yer alan bu santral ise 1.330 MW üretim kapasitesi ile Türkiye’nin en büyük üçüncü hidroelektrik santrali olma unvanını taşımaktadır.
Hidroelektriğin Yararları Nelerdir?
Hidroelektrik santralleri aracılığı ile elektrik enerjisi elde etmek, aslında pek çok yarar sağlayan bir durumdur. İlk ve en önemli yararı yenilenebilir olmasıdır. Bu nedenle de, santral kurma maliyetinin dışında herhangi bir maliyet gerektirmemektedir. Bir diğer avantajı ise Türkiye’nin bu santralleri inşa edebilecek teknolojik yeterliliğe sahip olmasıdır. Bu da tamamen yerli bir şekilde, dış ülkelere herhangi bir kaynak aktarmadan elektrik üretebilmek anlamına gelmektedir. Ayrıca baraj inşa edilen bölgelerde ekonomik ve sosyal yönden de gözle görülür bir gelişme yaşanmaktadır.
En Verimli Bölge
Türkiye, hidroelektrik santralleri ile elektrik üretme açısından oldukça geniş imkânlara sahip bir ülkedir. Zira çoğu bölgesinde bulunan akarsular, buna olanak tanımaktadır. Ancak bazı bölgeler, özellikle bu işin cenneti olarak kabul edilmektedir. Doğu Anadolu Bölgesi, Türkiye’de akarsuların akış şiddeti en yüksek olan ve dolayısıyla da hidroelektrik santralleri açısından en uygun olan bölgedir. Hâlihazırda kurulu olan barajların çoğunluğu da burada yer almaktadır. Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamında, yeni projelerin çalışmaları da devam etmektedir. Hidroelektrik enerji üretimi açısından en düşük verime sahip olan bölge ise akarsuların daha düzenli ve yavaş aktığı Marmara Bölgesi’dir.
