Enerji üretimi, özellikle Sanayi Devrimi’nden sonra insanların en büyük ihtiyaçlarından biri haline gelmiş ve insanoğlu bu ihtiyacını karşılayabilmek için çok farklı yollara başvurmak durumunda kalmıştır. O zamandan bugüne kadar geçen süre zarfında yapılan savaşların büyük bir çoğunluğu da enerji kaynaklarını ele geçirmek amacını taşımaktadır. Son dönemlerde çevreci hareketlerin önem kazanması ile birlikte devletler de yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmiştir. Barajlardan elektrik elde etmek de bu yöntemlerden biridir. Türkiye’de yapımı sürenlerle birlikte 650’yi aşkın barajdan elektrik enerjisi elde edilmektedir. Bu barajlar içerisinde en büyük olanı ise Atatürk Barajı’dır. Dünyanın en büyük 6.barajı olarak bilinen Atatürk Barajı, kuruluşundan itibaren Türkiye ekonomisine neredeyse 110 milyar Türk lirası katkı sağladı.
Yıllara Göre Atatürk Barajı’nın Elektrik Üretimi
Atatürk Barajı’nın elektrik üretim potansiyeli oldukça yüksektir. Baraj ilk kurulduğu yıllarda ülkenin elektrik ihtiyacının yaklaşık yüzde 10’luk kısmını tek başına karşılarken, günümüzde bu oran yüzde 1 seviyelerine kadar gerilemiştir. Bu duruma barajın üretim potansiyelinin düşmesinden ziyade, ülke nüfusunun ve elektrik kullanımını artması sebep olmuştur. Üretime başladığı 1993 yılında 5.272.000.000 kWh elektrik üreten Atatürk Barajı, bu yılda ülke ihtiyacının yüzde 7,18’lik kısmını tek başına karşılamıştır. Sonraki yıllarda üretim potansiyeli daha da artan Atatürk Barajı, 1998 yılında 10.613.000.000 kWh elektrik üretimi ile en yüksek üretim noktasına ulaşmıştır ve bu rekor bugün de halen daha Türkiye’deki en yüksek rekordur. Bu üretim ile Atatürk Barajı ülke ihtiyacının yüzde 9,31’ini tek başına karşılamıştır. Barajda elektrik üretimi yıllara göre düşüş göstermiş ve en son 2018 yılında 3.522.000.000 kWh üretim ile karşılama gücü yüzde 1,14 seviyelerine kadar gerilemiştir.
Atatürk Barajı Ne Zaman Kuruldu?
Türkiye’nin en stratejik yatırımlarından biri olan Atatürk Barajı, 9 bini aşkın işçinin büyük emeğinin neticesinde 1992 yılında kullanıma açılmıştır. Bu barajın en büyük özelliklerinden biri de her aşamasında Türk işçilerinin ve Türk mühendislerinin yer almış olmasıdır. 1994 yılında tamamlanması beklenilen baraj, özverili bir çalışma ile 2 yıl erken tamamlanmıştır. Adıyaman ve Şanlıurfa arasında, Fırat Havzası üzerinde yer alan Atatürk Barajı Türkiye’nin en büyük, dünyanın ise dolgu alanı bakımından altıncı büyük barajıdır.
Yenilenebilir Enerji Kaynakları
Yenilenebilir enerji kavramı, son dönemlerde oldukça yaygın ve popüler bir hale gelmiştir. Çevreci hareketlerin yoğunluk kazanması ve fosil yakıtların giderek azalması bu kavramı ön plana çıkarmıştır. Yenilenebilir enerjiyi mümkün kılan şey doğadır. Doğanın sunmuş olduğu imkanları enerji üretimi için kullanmak anlamına gelen yenilenebilir enerji kaynakları, fosil yakıtlara kıyasla daha çevreci ve daha uzun süreli kullanıma elverişlidir. Bu amaçla enerji üretmek için kullanılan doğal kaynakların başında güneş, rüzgâr ve akarsular gelmektedir. Atatürk Barajı da yenilenebilir bir enerji kaynağıdır.
