Hidroelektrik enerji santralleri, yenilenebilir enerji kaynaklarındandır. Suyun gücünü elektrik gücüne çeviren bir enerji türüdür. Teknolojik olarak en gelişmiş enerji türüdür. Hidroelektrik santraller kaynağını sudan almasından dolayı mutlaka su kaynağının üzerinde kurulmalıdır. Suyun akış hızı ya da düşüş hızı enerji miktarını etkilemektedir. Suyun gücünden yararlanmak isteyen bilim adamları bu alanda çalışmalarını günümüze kadar sürdürmüşlerdir. Hidroelektrik enerji en eski enerji kaynakları arasında yer almaktadır. Hidroelektrik enerji santralleri içerisinde bulundurdukları parçalar sayesinde mekanik enerjiyi elektrik enerjiye dönüştürmektedir.
Hidroelektrik Santrallerinin Parçaları Nelerdir?
Hidroelektrik santrallerinin enerji üretebilmek için ihtiyaç duyduğu birtakım parçalar bulunmaktadır. Hidroelektrik santrallerinin parçaları arasında; türbin, jeneratör, transformatörler, salyangoz, şalt sahası, su alma yapısı, su tutma yapısı, cebri(basınçlı) borular, iletim kanalı ve diğer teçhizatlar yer almaktadır. Bütün parçaların birbirleriyle uyum halinde çalışmasının sonucu enerji üretimi sağlanmaktadır. Hidroelektrik santraller dünyada elektrik üretiminin yaklaşık olarak %23ünü karşılamaktadır.
Türkiye’de Ve Dünyadaki Hidroelektrik Santralleri
Gelişen dünya ile birlikte enerji tüketimin de arttığı düşünüldüğünde gerekli olan enerjiyi üretmek için alternatifler değerlendirilmiştir. Hidroelektrik enerjinin de gücünden yararlanabilmek adına dünyada olduğu gibi Türkiye’de de hidroelektrik santralleri kurulmuştur. Türkiye’de bulunan hidroelektrik santrallerin arasında; Atatürk Barajı ve HES, Birecik Barajı ve HES, Keban Barajı ve HES, Karakaya Barajı ve HES ve Altınkaya Barajı ve HES bulunmaktadır. Dünyada ise; Xiluodu Dam Hidroelektrik Enerji Santrali, Three Gorges Dam Hidroelektrik Enerji Santrali, İtaipu Dam Hidroelektrik Enerji Santrali, Guri Dam Hidroelektrik Enerji Santrali bulunmaktadır. Kapasite olarak içlerinde en büyük kapasiteye sahip olan santral Çin’deki Three Gorges Dam Hidroelektrik Enerji Santrali’dir.
Hidroelektrik Enerjinin Avantajları Nelerdir?
Hidroelektrik enerji çevre kirliliğine neden olmamaktadır. Kullanım esnasında zararlı atıkların oluşumunu engellemektedir. Tehlike anında suyun akışı en kısa sürede kesilebilmektedir. Hızlı bir şekilde devreye girebildiği için çok kısa bir sürede enerji üretebilmek mümkündür. Sadece enerji için olmamakla birlikte içme suyu ve tarla sulamaları için de kullanılmaktadır. Doğal kaynaklar olmasından dolayı dışa bağımlılık söz konusu değildir.
Hidroelektrik Enerjinin Dezavantajları Nelerdir?
Hidroelektrik enerji, ekosistemde birtakım değişikliklere yol açmaktadır. Akarsu akış düzeninin değişim göstermesine neden olmaktadır. Aynı zamanda barajların büyük alanları su altında bırakmasına ve yer altı seviyesinin yükselmesine ortam sağlamaktadır. Barajların kapladığı alanlar; fiziki güzelliklerin, tarihi yapıların bozulmasına neden olabilmektedir. Bu durumların telafisinin olmaması hidroelektrik enerjinin dezavantajlarındandır. Bunların yanı sıra biyolojik çevre üzerinde de olumsuz etkileri vardır. Su kaynaklı hastalıkların görülmesi için uygun ortamı yaratmaktadır. Alkalinler ve aşırı tuzluluk nedeniyle verimli toprakların ortadan kalkmasına da neden olmaktadır. Sosyal etkileri ise; bölgede oturanların yerleşim yerlerini terk etmek zorunda kalmalarıdır. Yerleşim yerlerinde değişiklik yaşayan birbirinden farklı din, dil, ırk ve kültüre sahip insanlar arasında sosyal sorunların yaşanmasına ortam sağlamaktadır.
